Thức ăn chăn nuôi và hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi

Theo Luật Chăn nuôi số 32/2018/QH14 (Luật Chăn nuôi 2018), thức ăn chăn nuôi là sản phẩm mà vật nuôi ăn, uống ở dạng tươi, sống hoặc đã qua chế biến; bao gồm thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh, thức ăn đậm đặc, thức ăn bổ sung và thức ăn truyền thống.

Trong đó :

1- Thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh

là hỗn hợp của các nguyên liệu thức ăn được phối chế, có đủ chất dinh dưỡng để duy trì hoạt động sống và khả năng sản xuất của vật nuôi theo từng giai đoạn sinh trưởng hoặc chu kỳ sản xuất mà không cần thêm thức ăn khác ngoài nước uống. Thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh phải đảm bảo 4 nhóm nguyên liệu cơ bản sau:

a.Nhóm nguyên liệu giàu năng lượng :

Các loại thức ăn thuộc nhóm này bao gồm các loại lipit, gluxit có trong hạt ngũ cốc (ngô, thóc, mì hạt...), các loại củ (khoai, sắn...), hạt đậu, bột rau cỏ họ đậu…

Gluxit là thành phần chủ yếu cung cấp năng lượng cho cơ thể động vật. Vai trò chính của gluxit là cung cấp năng lượng cho hoạt động hàng ngày của cơ thể động vật. Gluxit con vật ăn vào trước hết chuyển thành năng lượng, nếu cung cấp thừa thì động vật dự trữ dưới dạng mỡ ở dưới da, ở giữa thớ cơ, ở dưới da bụng, màng treo ruột, xung quanh gan, thận, tim hoặc dự trữ ở gan dưới dạng đường đa glucogen. Gluxit tham gia vào cấu tạo nên tổ chức cơ thể như trong nhân tế bào, tổ chức thần kinh và não bộ; tham gia điều tiết sinh lý, xúc tiến ôxy hóa axit béo, giảm bớt sự phân giải protein.

b.Nhóm nguyên liệu giàu đạm (protein)

Các loại thức ăn nhóm này chủ yếu là các sản phẩm động vật (bột cá, bột thịt, bột xương, bột lông vũ, bột huyết, côn trùng, giun, tôm tép...) và các loại hạt họ đậu, lạc. Protein có nguồn gốc động vật, thường cân đối các axit amin; có giá trị sinh học, dinh dưỡng cao, dễ hấp thu, tỷ lệ tiêu hóa cao hơn nguồn protein thực vật.

Protein là chất dinh dưỡng thiết yếu của cơ thể các động vật, cung cấp các thành tố để cấu trúc nên cơ thể sinh học. Protein là yếu tố tạo hình chính của tế bào động vật, tham gia vào thành phần các cơ bắp, máu, bạch huyết, hormone, men, kháng thể, các tuyến bài tiết và nội tiết. Protein có liên quan đến mọi chức năng sống của cơ thể (tuần hoàn, hô hấp, sinh dục, tiêu hóa, bài tiết hoạt động thần kinh...).

c.Nhóm nguyên liệu giàu khoáng :

Chất khoáng rất cần thiết cho cấu tạo xương, vỏ trứng, lông, mỏ, móng của cơ thể động vật. Tham gia các cấu tạo hormone, enzim trao đổi chất, làm chất điện giải. Chất khoáng có nhiều trong: Bột đá, Dicanxi photphat, vỏ trứng, vỏ sò, cua, các premix khoáng...

Trong bất kỳ giai đoạn nào, cơ thể động vật cũng không thể thiếu được chất khoáng. Nếu thiếu chất khoáng, cơ thể sẽ phát triển kém, sức sản xuất giảm, thiếu nghiêm trọng, con vật có thể chết. Trong dinh dưỡng, con vật có thể lấy được rất nhiều các nguyên tố khoáng cần thiết từ thức ăn như: Canxi và Phốt pho là hai nguyên tố cấu tạo nên xương, tỷ lệ ở trong xương là 3/2, và chiếm 65 - 70% các chất khoáng trong cơ thể. Natri và Clo có trong muối ăn cung cấp ion Na+ và Cl- tham gia điều hòa áp lực thẩm thấu của máu và vận chuyển chất dinh dưỡng trong cơ thể. 

d.Nhóm nguyên liệu giàu vitamin

Vitamin có nhiều trong các loại rau xanh, các loại quả, trong thịt, cá, gan động vật, trứng, các loại bột cỏ… Cơ thể động vật cần đến với một lượng nhỏ, để đảm bảo cho sự sống diễn ra được bình thường. Phần lớn các loại Vitamin không được tổng hợp trong cơ thể động vật. Vì vậy, chúng phải được nhận từ ngoài vào theo con đường thức ăn và nước uống. Trong đó, Vitamin A tham gia vào quá trình trao đổi chất:

Gluxit, Protein, Lipit, kích thích sự phát triển tế bào non và tế bào sinh dục. Vitamin D có vai trò tăng cường sự hấp thu Phốt pho và Canxi trong cơ thể, do đó nó cần thiết cho sự lớn lên của xương. Vitamin E có ảnh hưởng tới sự phát triển của hệ cơ và mô liên kết. Vitamin K tham gia vào quá trình hô hấp mô bào và Photphoryl hóa, có tác dụng làm đông máu. Vitamin C giúp cơ thể tăng cường hấp thu sắt để tổng hợp nên hồng cầu và làm tăng khả năng đề kháng của cơ thể.

Như vậy, có thể thấy rằng, thức ăn hỗn hợp là sự phối trộn của nhiều nguồn nguyên liệu thức ăn, nhằm đảm bảo việc cân bằng dinh dưỡng theo nhu cầu của động vật nuôi trong từng giai đoạn. Nó giúp cho động vật sinh trưởng, phát triển và cho sản phẩm theo đúng khả năng của con vật. Do vậy một số quan điểm sau sẽ là sai lầm: Động vật nuôi bằng ngô, thóc, rau... sẽ cho “sản phẩm sạch”: Về cơ bản là đúng, tuy nhiên chăn nuôi theo cách này gây mất cân bằng nhu cầu các chất trong cơ thể con vật, con vật sẽ có xu hướng ít phát triển cơ, còi cọc, tích mỡ trong cơ thể nhiều. Nuôi động vật theo cách này chỉ có thể áp dụng đối với các hộ gia đình có một vài con và có vườn chăn thả để con vật tự kiếm thêm thức ăn.

Động vật nuôi bằng thức ăn công nghiệp (thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh) không tốt cho người sử dụng do sử dụng thức ăn “không sạch”: Điều này hoàn toàn sai lầm vì bản chất thức ăn hỗn hợp sử dụng 4 nguồn nguyên liệu cơ bản trên để phối trộn và đây đều là những thức ăn cần thiết đối với bất kỳ động vật sống nào để sinh trưởng, phát triển và cho sản phẩm.

Thức ăn công nghiệp có chứa một số chất không có lợi (các chất tăng trưởng, hormone...): Điều này đúng một phần vì có một số đơn vị sử dụng để tăng giá trị sử dụng của thức ăn. Tuy nhiên, đây là các chất cấm đã được quy định trong luật và được kiểm soát chặt chẽ nên việc sử dụng rộng rãi không phải là chuyện dễ dàng. Cách tốt nhất là sử dụng các loại cám của các đơn vị lớn có tên tuổi trên thị trường để hạn chế việc sử dụng thức ăn có sử dụng các chất cấm trên.

Nếu như không thể tìm được đơn vị tin tưởng hoặc muốn chắc chắn hơn thì người chăn nuôi có thể mua máy móc dây chuyền sản xuất để tự sản xuất thức ăn chăn nuôi. Như vậy sẽ đảm bảo kiểm soát được nguồn gốc nguyên vật liệu, tỷ lệ và chất lượng thức ăn phù hợp với vật nuôi theo từng giai đoạn.

2.Thức ăn đậm đặc :

Thức ăn đậm đặc là hỗn hợp của các nguyên liệu thức ăn có hàm lượng chất dinh dưỡng cao hơn nhu cầu của vật nuôi và dùng để phối chế với nguyên liệu khác tạo thành thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh.

Thức ăn đậm đặc có hàm lượng chất dinh dưỡng cao cho vật nuôi theo một hướng mong muốn ví dụ như tăng nạc cho vật nuôi, vỗ béo,… trong từng giai đoạn. Tuy nhiên khi sử dụng thức ăn đậm đặc thì bà con cần hiểu rõ các giai đoạn phát triển của vật nuôi và phối hợp cho ăn một cách hợp lý.

3.Thức ăn bổ sung :

Thức ăn bổ sung là một chất hoặc hợp chất hữu cơ ở dạng tự nhiên hay tổng hợp dùng để bổ sung lượng nhỏ một số chất như khoáng, vitamin, axit amin thiết yếu, hương liệu… vào thức ăn của vật nuôi nhằm cân đối dinh dưỡng trong khẩu phần ăn, cải thiện năng suất, chất lượng sản phẩm và nâng cao hiệu quả chăn nuôi.

Thức ăn bổ sung giúp:

Tăng nồng độ dinh dưỡng của khẩu phần ăn của vật nuôi; sinh trưởng của động vật nuôi tăng lên khi tăng nồng độ năng lượng và lysine trong khẩu phần.

Nâng cao khả năng tiêu hoá hấp thu của con vật bằng cách sử dụng các enzyme bổ sung vào thức ăn. Các enzyme thường sử dụng vào thức ăn: enzyme amylase, maltase, protease (phân giải tinh bột, đường maltose, protein). Người chăn nuôi thường sử dụng các enzyme phân giải xylose và beta-glucan (có nhiều trong lúa my, đại mạch) để tăng tỷ lệ hấp thu các chất dinh dưỡng. Enzyme phytase cũng đang được dùng phổ biến có tác dụng giải phóng phốt pho khỏi phytat có nhiều trong các hạt ngũ cốc và phụ phẩm.

Thay đổi độ axit của ruột và cân bằng các chất điện giải bằng cách đưa axit hữu cơ vào thức ăn cho lợn con và cho cả gà. Hai nhóm axit hữu cơ được sử dụng làm thức ăn bổ sung. Nhóm 1 gồm các axit: fumaric, xitric, malic và lactic có tác dụng hạ thấp độ pH ở dạ dày, giảm vi khuẩn gây bệnh ở đường tiêu hoá. Nhóm 2 bao gồm axit formic, axetic, propionic, sorbic... ngoài giảm thấp độ pH dạ dày còn diệt được vi khuẩn gram âm gây ỉa chảy.

Sử dụng chất probiotic (chất phụ sinh) và prebiotic (chất tiền sinh). Probiotic là những vi khuẩn sống, khi vào đường tiêu hoá của động vật, những vi khuẩn này có khả năng hạn chế tối đa ảnh hưởng có hại của các vi khuẩn gây bệnh. Các vi khuẩn probiotic thường được đưa vào thức ăn: Lactobacilus, Enterococuccus, Pediococcus, Pediococcus, Bacillus và các chủng nấm men thuộc loài Sacharomyces cerevisiae. Probiotic ngăn chặn vi khuẩn gây bệnh sử dụng chất dinh dưỡng để sản sinh chất độc, chúng kích thích đường tiêu hoá sản sinh enzyme, nâng cao khả năng tiêu hoá thức ăn. Probiotic có tác dụng kích thích đáp ứng miễn dịch, tăng khả năng chống bệnh của con vật. Bổ sung probiotic trong thức ăn có tác dụng làm con vật khoẻ mạnh, tăng khả năng sinh trưởng. Tuy nhiên, cơ chế tác động của những vi khuẩn probiotic đến nay cũng chưa được làm sáng tỏ. Prebiotic là những chất hỗ trợ cho vi khuẩn có lợi, hạn chế vi khuẩn có hại, cải thiện cân bằng vi khuẩn trong đường tiêu hoá, hạn chế vi khuẩn E. coli, Samonella..., cải thiện hệ miễm dịch của tế bào vách ruột, kích thích tăng trưởng và tăng hiệu quả sử dụng thức ăn.

Hỗ trợ hệ thống miễn dịch bằng cách sử dụng những thức ăn cung cấp globin miễn dịch hay kháng thể cung cấo cho con vật trong những thời kỳ khủng hoảng như thời kỳ cai sữa ở lợn.

Sử dụng các chất kháng khuẩn thảo mộc như tỏi, gừng, hồi, quế, hạt tiêu, ớt, bạc hà. Tinh dầu của các thảo mộc này có tác dụng diệt khuẩn rất hiệu quả và có thể thay thế kháng sinh trong chăn nuôi.

Sử dụng thức ăn bổ sung ngày càng tăng nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm, nâng cao tính cạnh tranh của sản phẩm chăn nuôi, nhất là các sản phẩm xuất khẩu đối với ngành chăn nuôi ở nhiều quốc gia.

Một số loại thức ăn bổ sung :

Thức ăn bổ sung  Vitamin :

Vitamin là vi chất dinh dưỡng cần thiết cho mọi hoạt động của cơ thể, đây là một hợp chất hữu cơ không năng lượng và nhu cầu của cơ thể động vật chỉ cần một lượng nhỏ cho sự tăng trưởng và sinh sản bình thường. Vitamin được chia thành 2 nhóm là: vitamin tan trong dầu (A, D, E và K) và vitamin tan trong nước (các vitamin nhóm B và C). Tất cả các loại vitamin cơ thể động vật không thể tự tổng hợp được mà phải lấy từ thức ăn. Tuy nhiên, trong điều kiện chăn nuôi tập trung hiện nay việc sử dụng thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh tất cả các vitamin đều dễ bị mất hoạt tính trong quá trình chế biến, bảo quản dẫn đến cơ thể thiếu và cần được bổ sung. 

Thức ăn bổ sung khoáng :

Chức năng của các khoáng chất đối với cơ thể động vật là cực kỳ đa dạng. Chúng bao gồm các chức năng cấu tạo ở một số tế bào cho tới hàng loạt các chức năng điều hoà ở các tế bào khác trong cơ thể. Nhu cầu khẩu phần của vật nuôi, nhất là ở lợn rất cần một số khoáng chất bao gồm: Canxi, Phốt-pho, Clo, Iốt, Đồng, Sắt, Magiê, Mangan, kali, selen, natri, Lưu huỳnh và Kẽm. Coban là chất rất cần cho việc tổng hợp Vitamin B12. Trong chăn nuôi lợn theo phương pháp công nghiệp cần được bổ sung đầy đủ các khoáng chất vào thức ăn. Cần chú ý một số khoáng như: Arsenic, Cadmium, Antimony, Fluorine, Chì, Thuỷ ngân có thể gây độc cho lợn.

Có 10 nguyên tố khoáng thường xuyên cần bổ sung vào thức ăn chăn nuôi công nghiệp, có thể chia thành 2 nhóm dựa vào số lượng:

Khoáng đa lượng gồm có Calcium, Phospho, Sodium, Chlorine

Khoáng vi lượng gồm có: Sắt, Kẽm, Iot, selen, đồng, mangan

Bổ sung kháng sinh :

Trong chăn nuôi, kháng sinh được dùng để chữa bệnh và cũng được dùng như một chất kích thích tăng trưởng theo con đường bổ sung vào thức ăn. Kháng sinh bổ sung vào thức ăn chăn nuôi có tác dụng ức chế và loại bỏ sự hoạt động của vi khuẩn bệnh, đặc biệt vi khuẩn gây bệnh đường tiêu hóa và hô hấp trên động vật non, nhờ vậy làm cho chúng khỏe mạnh, tăng trưởng tốt (cải thiện 4-16% tốc độ tăng trưởng và 2-7% hiệu suất lợi dụng thức ăn).

Tuy nhiên, sử dụng kháng sinh như một chất kích thích tăng trưởng hiện nay đã bị cấm ở nhiều nước do nó gây hiện tượng tồn dư kháng sinh trong cơ thể lợn và vấn đề kháng kháng sinh (gọi tắt là kháng thuốc). Như vậy trong chăn nuôi chỉ nên sử dụng những kháng sinh được pháp luật cho phép và sử dụng theo đúng liều lượng và thời gian quy định đối với từng loại kháng sinh.

Để thay thế kháng sinh bổ sung vào thức ăn chăn nuôi, các nước có nền chăn nuôi tiên tiến đã áp dụng các biện pháp sau:

• Bổ sung acid hữu cơ vào thức ăn.
• Bổ sung enzyme thức ăn.
• Bổ sung các chế phẩm trợ sinh (probiotic) và tiền sinh (prebiotic).
• Bổ sung các chế phẩm giàu kháng thể.
• Sử dụng kháng sinh thảo dược.

Bổ sung hóc môn :

Hormon là những chất hữu cơ, được sản xuất với lượng rất nhỏ bởi những tế bào đặc biệt. Hormon kiểm soát không những quá trình chuyển hóa mà cả nhiều chức phận khác như sự phát triển của tế bào và mô, hoạt động của tim, huyết áp, chức phận thận, sự co bóp của dạ dày, ruột, bài tiết enzyme tiêu hóa, bài tiết sữa và hệ thống sinh sản. Hiện nay trong chăn nuôi một số hormon đã bị cấm sử dụng vì tồn dư của hormon trong thực phẩm gây rối loạn cân bằng hormon cơ thể thậm chí gây ung thư cho người, hormon thải ra từ cơ thể con vật còn gây ô nhiễm nguồn nước, có hại cho động vật thủy sinh. Tuy nhiên một số loại hormon vẫn được sử dụng như Somatotropin cho lợn (PST: Porcine Somatotropin): hormon này do thuỳ trước tuyến yên của lợn tiết ra. Tiêm PST cho lợn nái tiết sữa, lợn sản xuất nhiều sữa hơn, lợn cai sữa nặng cân hơn, lợn vỗ béo lớn nhanh hơn và tỷ lệ nạc thân thịt cao hơn và một vài loại hormon khác.

Bổ sung axit hữu cơ :

Một trong những biện pháp để thay thế kháng sinh trong chăn nuôi là sử dụng Axit hữu cơ, enzyme và các chế phẩm sinh học

Vi khuẩn gây bệnh như E.coli, Samonella sống và hoạt động ở pH ≥ 4; vi khuẩn có lợi như Lactobacillus hay Bifidobacterium sống và hoạt động ở pH ≤ 3,5. Sử dụng các acid hữu cơ để đưa pH dịch tiêu hóa xuống ≤ 3,5 thì có lợi cho hoạt động và phát triển của vi khuẩn có lợi và ức chế được vi khuẩn có hại.

Acid hữu cơ thường dùng là acid lactic, formic, fumaric, butyric...; các acid hữu cơ này bổ sung vào thức ăn hạ thấp được pH của dịch dạ dày và dịch ruột, nhưng không ăn mòn niêm mạc ống tiêu hóa (có loại acid hữu cơ còn bảo vệ và kích thích sự phát triển của niêm mạc ruột, đó là acid butyric). Các trại chăn nuôi lợn ở châu Âu hiện nay đang coi việc sử dụng acid hữu cơ là một biện pháp quan trọng để thay thế kháng sinh.

Bổ sung Enzyme : các enzyme được tạo ra bằng con đường công nghệ vi sinh (celllulase, beta-glucanase, xylanase, mannanase…) nhằm phân giải các polysaccharid cấu tạo vách tế bào thực vật, tạo điều kiện cho các enzyme nội sinh (protease, amylase, lipase tiết ra từ ống tiêu hóa) tiếp cận với các chất hữu cơ bên trong tế bào chất đã làm tăng được tỷ lệ tiêu hóa hấp thu thức ăn, từ đó giúp cơ thể con vật có thêm chất dinh dưỡng để tăng năng suất sản phẩm cũng như tăng cường sức khỏe để chống bệnh.

Chế phẩm sinh học : Các chế phẩm probiotic là các vi khuẩn có lợi còn sống, các chế phẩm prebiotic là các chất dinh dưỡng (chủ yếu là các oligosaccharide như manan-oligosaccharide, fructo- oligosaccharide…) cung cấp năng lượng cho vi khuẩn probiotic. Các chế phẩm probiotic và prebiotic vừa có tác dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn bệnh trong ống tiêu hóa vừa tăng cường hệ thống miễn dịch của ruột cũng đang được dùng bổ sung vào thức ăn chăn nuôi, đặc biệt là thức ăn thủy sản để thay thế kháng sinh.

Các chế phẩm cung cấp kháng thể như bột huyết tương, bột trứng gà… chứa các kháng thể có thể loại bỏ các vi khuẩn bệnh ở đường ruột, ngăn ngừa được rối loạn tiêu hóa. Lợn con mới đẻ cho đến 4 tuần tuổi không thể tự sản sinh kháng thể để chống bệnh, chúng phải trông cậy vào nguồn kháng thể của sữa mẹ. Tuy nhiên nguồn kháng thể này thường không đáp ứng đủ nhu cầu và như vậy việc bổ sung các chế phẩm giàu kháng thể là cần thiết, nhất là khi kháng sinh không được đưa vào thức ăn.

Chất tạo màu, mùi vị :Độ ngon của thức ăn bao gồm những chỉ tiêu thuộc về bản chất dinh dưỡng của thức ăn, sự cân đối về năng lượng, protein - axit amin, vitamin, khoáng chất và cũng phụ thuộc vào những tính chất cảm quan như màu, mùi, vị, độ cứng, mềm, độ sáng của thức ăn. Để tăng độ ngon của thức ăn thuộc tính chất cảm quan ngưởi ta bổ sung vào thức ăn một số chất sau:

Hương liệu: vani, tinh dầu thảo dược, hương hoa quả, hương sữa, hương tanh…Hương sữa được bổ sung vào thức ăn cho lợn con tập ăn, hương tanh được bổ sung cho lợn các giai đoạn khác làm tăng lượng thức ăn tiêu thụ của lợn một cách rõ rệt. |Ngoài ra mùi thơm của thức ăn đã chế biến như mùi đỗ tương rang, hạt ngũ cốc nấu chín, hấp chín cũng có tác dụng kích thích tính thèm ăn của con vật. Ngược lại mùi khét, mốc lại ức chế tính thèm ăn của con vật.

Vị tố: vị ngọt của đường, vị mặn của muối, vị chua của axit hữu cơ cũng được sử dụng để làm tăng độ ngon của thức ăn đặc biệt thức ăn cho lợn con.

Chất hỗ trợ chức năng miễn dịch : Lợn con khi sinh ra sẽ nhận được kháng thể từ mẹ qua sữa đầu, Trong một vài trường hợp việc tiết sữa đầu của con mẹ bị hạn chế làm giảm nguồn kháng thể và tăng nguy cơ nhiễm bẹnh cho lợn con. Để hỗ trợ năng lục miễn dịch cho lợn con lúc mới sinh thì việc dùng các chế phẩm là cần thiết. Các chế phẩm kháng thể đang được sử dụng là kháng thể bột trứng gà, niêm mạc ruột lợn thủy phân, plasma động vật dạng đun khô, peptide kháng khuẩn của lợn…

Hiện nay trong sản xuất thức ăn chăn nuôi người ta thường bổ sung các vi chất thiết yếu bằng các sản phẩm được tổng hợp sẵn theo một tỉ lệ nhất định, thức ăn bổ sung dạng tổng hợp này gọi là Premix, được các nhà cung cấp nguyên liệu thức ăn chăn nuôi cung cấp nhằm giúp bà con đảm bảo dinh dưỡng cho vật nuôi đúng cách và an toàn.

4.Thức ăn truyền thống : 

Thức ăn truyền thống trong chăn nuôi bao gồm các thức ăn có nguồn gốc tự nhiên như các loại có nguồn từ động vật và thực vật. Các thức ăn này thường để kiếm dễ sơ chế chế biến và cung cấp nhanh chóng cho vật nuôi, tiết kiệm được bà con sử dụng trong chăn nuôi từ lâu đời. Các loại thức ăn này có chứa những hợp chất nguyên tốt được cấu thành bởi thiên nhiên rất tốt cho sự phát triển của con vật nuôi mà đôi khi thức ăn tổng hợp khó lòng thay thế. Loại thức ăn này vẫn được sử dụng phổ biến nhất mặc dù có thể hàm lượng chất dinh dưỡng không cao bằng các loại thức ăn khác.

Thức ăn có nguồn gốc từ động vật như : bản thân động vật (Cá, tôm, cua, động vật giáp xác, động vật nhuyễn thể, thủy sản khác; sản phẩm, phụ phẩm từ thủy sản); các dạng nguyên liệu từ động vật (Bột xương, bột thịt, bột thịt xương, bột huyết, bột lông vũ thủy phân, bột gia cầm, trứng, côn trùng, động vật không xương sống, sữa và sản phẩm từ sữa; sản phẩm, phụ phẩm khác từ động vật trên cạn).

Thức ăn có nguồn gốc từ thực vật : các hạt cốc(Ngô, thóc, lúa mì, lúa mạch, kê, hạt cốc khác; sản phẩm, phụ phẩm từ hạt cốc), hạt đâu (Đậu tương, đậu xanh, đậu lupin, đậu triều, hạt đậu khác; sản phẩm, phụ phẩm từ hạt đậu), hạt có dầu (Hạt lạc, hạt bông, hạt lanh, hạt vừng, hạt điều, hạt có dầu khác; sản phẩm, phụ phẩm từ hạt có dầu), từ rễ thân củ quả các cây (Rễ, thân, củ, quả (ví dụ khoai, sắn, cà rốt, củ cải, dong, chuối, mía, rau…); sản phẩm, phụ phẩm từ rễ, thân, củ, quả), Tinh bột( gạo, ngô, sắn, mì và tinh bột khác), các phụ phẩm từ trồng trọt như và tự nhiên (Cỏ tự nhiên, cỏ trồng, cây họ hòa thảo, cây họ đậu, cây, cỏ trên cạn khác và sản phẩm từ cây cỏ trên cạn, rong, rêu, tảo, bèo, cây thủy sinh khác và sản phẩm từ cây thủy sinh, rơm, rạ, trấu, lõi ngô, bẹ ngô, lá, thân cây trồng, phụ phẩm khác từ cây trồng).

Nếu bà con có nhu cầu về máy móc để tự sản xuất thức ăn chăn nuôi hoặc cần nguyên vật liệu thức ăn chăn nuôi chất lượng có thể liên hệ : 

Công ty TNHH Cơ Khí Chế Tạo Hải An Phát : 

Địa chỉ : Số 3, Chợ Vị Hảo, Khu phố Phước hải, Phường Thái Hòa, Thị xã Tân Uyên, Tỉnh Bình Dương
Điện thoại : 0979232569
Email : haianphat.vn@gmail.com
Website : https://haianphat.vn